تعریف فساد

خواستار فساد و تباهی در روی زمین مباش که خداوند تبهکاران را دوست نمی‌دارد (سوره قصص، آیه ۷۷).

ریشه فساد[۱] از فعل لاتین «رومپر» به معنای «شکستن» است. بنابراین در فساد چیزی می‌شکند یا نقض می‌شود. فساد در فرهنگ و بستر به عنوان «پاداشی نامشروع برای وادار کردن فرد به تخلف از وظیفه تخصیص داده شود» آمده است. گونار میردال[۲] فساد را در معنای وسیع‌تری مورد مطالعه قرار می‌دهد. به نظر وی، فساد به تمام شکل‌های گوناگون انحراف یا اعمال قدرت شخصی و استفاده نامشروع از مقام و موقعیت شغلی قابل اطلاق است (عباس زادگان، ۱۳۸۳). فساد یک موضوع پیچیده است و هنگامی جلوه‌گر می‌شود که موسسات، ضعیف و نظام اقتصادی بازار منحرف شده‌ باشد. بانک جهانی فساد را به عنوان سوءاستفاده از اختیارات دولتی (عمومی) برای منافع شخصی یا گروهی که از آن تبعیت می‌کند تعریف کرده است.

کیلتگارد[۳]، ۱۹۹۶ مدل زیر را برای بحث فساد ارائه کرده است: (پیام یونسکو، دوره ۲۷).

فساد = قدرت انحصاری + اختیار - پاسخ‌گویی

۱-۲-۲ تعریف تقلب

تقلب عبارت است از تحریف حقایق و یا اطلاعات با اهمیت، به منظور کسب منافع مالی نا مشروع یا ناحق (رهنمودهای آسوسای[۴]، ۲۰۰۳).

۱-۲-۳ تعریف سلامت اداری                                                                                        وضعیتی که کلیه عوامل یک سازمان قابلیت تامین اهداف سازمان را به طور مطلوب داشته و بتواند انحراف از

هنجارهای اداری و قانونی و موانع اهداف سازمانی را در اسرع وقت شناسایی و تدابیر لازم و به هنگام را برای رفع آن‌‌ها لحاظ نماید.

۱-۲-۴ تعریف فساد اداری

فساد اداری پدیده­ای بسیار گسترده­تر از کلاه­برداری و دارای ماهیتی چند وجهی است. فساد یک فعل غیر­اخلاقی، غیرقانونی و تقلب­آمیز است که با هدف کسب منافع غیرمشروع به وسیله یک یا چند نفر انجام می­ شود و می‌توان آن را کاربرد غیراخلاقی هر نوع امکانات عمومی) دولتی( برای کسب منافع شخصی، انحراف از امانت و درستی از طریق ارتشاء یا تبانی، انجام فعلی مغایر قانون به منظور مساعدت به شخص ثالث در ازای دریافت وجه توسط کارکنان دولت تعریف نمود. یکی از نخستین تعاریفی که از فساد به عمل آمد توسط ژرژ سنتوریا[۵] در سال ۱۹۳۱ ارائه گردید. از نظر وی فساد اداری به معنی استفاده غیر قانونی از قدرت دولت برای نفع شخصی است. ساموئل هانتیگتون[۶] تصویر دیگری از فساد را ترسیم می­ کند، به عقیده او فساد اداری به رفتار آن بخش از کارکنان دولتی اطلاق می­ شود که برای منافع شخصی خود، ضوابط پذیرفته شده را زیر پا می­نهند. فساد به­ طور اعم و فساد اداری به طور اخص از ویژگی­های متعددی برخوردار است که آن را به یک موضوع قابل بحث تبدیل کرده است (دانایی فر، ۱۳۸۳).

فساد، مفهومی فرهنگ محور است. ممکن است دریافت هدیه یا پدیده­ای نظیر پدیده x در فرهنگ شرقی نوعی فساد تلقی شود ولی در فرهنگ غربی امری طبیعی تصور گردد یا بالعکس.

فساد از منظر اقتصاد و مدیریت دولت، عامل مثبتی نیز تلقی می­ شود:؛ در واقع فساد اداری به گردش چرخه‌های دولت و تولید کالاها و خدمات کمک می­ کند.

فساد، پدیده­ای فراگیر است. به عبارت دیگر، فساد در هر جا وجود دارد و در همه جنبه­ها می ­تواند بروز کند.

پیامدهای مخرب فساد و تضاد آن با منافع عام، از جمله اتلاف منابع، کاهش رشد اقتصادی کشورها و کاهش اثربخشی، باعث توجه روزافزون به اهمیت پدیده تقلب و فساد در جوامع مختلف شده است. در گزارش سال ۲۰۱۱ سازمان شفافیت جهانی[۷]، ایران از منظر مفاسد اداری بین ۱۸۳ کشور در رتبه ۱۲۰ قرار دارد. این سازمان ایران را به لحاظ رشد رشوه، فساد مالی و دولتی یکی از فاسدترین کشورهای دنیا تشخیص داده است. فساد اداری از جمله پدیده­های سازمانی است که روند توسعه کشورها را بطور چشمگیری با مشکل روبرو می­ کند.

تجربیات به دست آمده از اجرای این برنامه‌ها نشانگر این است که برای حذف یا کاهش این پدیــده شوم در نظام اداری کشور، نیازمند برنامه‌هایی هستیم که با تاثیر بر فرهنگ عمومی جامعه و ابعاد آن هم‌چون فرهنگ سازمانی (به عنوان پدیده‌ای که به طور مستقیم از فرهنگ جامعه تاثیر می پذیرد)، پیشگیری از بروز فساد اداری را هدف قرار دهد، به جای آن‌که از طریق طراحی رویه‌های تنبیهی و پس از وقوع با آن مبارزه کند. همان ‌گونه که در دنیای پزشکی تاکید بر این است که پیشگیری بهتر از درمان است و از این طریق با هزینه کم‌تر و سریع‌تر می‌تــوان به مقصود رسید، در این‌جا نیز تاکید می‌کنیم که فرهنگ سازمانی این قابلیت را دارد که بتواند مانع از بروز بسیاری از جریانات توأم با فساد اداری گردد. فرهنگ سازمانی از کارکـــردهای گوناگونی برخوردار است. می تواند با معرفی الگوی رفتاری مطلوب به کارکنان، رفتار آنان را کنترل کند. فرهنگ سازمانی ازطریق تثبیت شیوه‌های مطلوب انگیزش، به رفتار کارکنان جهت می‌دهد. هم‌چنین فــــرهنگ سازمانی از نظر اجتماعی به عنوان چسبی به حساب می‌آید که می‌تواند ازطریق ارائه استاندارد مناسب (در رابطه با آن‌چه که باید اعضای سازمان انجام دهند یا بگویند) اجزای سازمان را به هم متصل می‌کند. اهمیت فرهنگ سازمانی در شکل دادن به رفتار کارکنان و القای تعهد درونی در آنان به حدی است که استانلی دیویس[۸] در کتاب مدیریت فرهنگ سازمانی خود، به مجموعه آن نام سازمان غیررسمی را می دهد که می‌تواند باعث شود در افراد نوعی تعهد و احساس مسئولیت نسبت به چیزی به وجود آید که آن چیز، بیش از منافع شخصی فرد است. در عین حال، برنامه‌هایی وجود دارند که متمرکز بر فرهنگ جامعه بوده و به منظور پیشگیری از ایجـــاد فساد طراحی شده‌اند. ازجمله این برنامه‌ها، طرح میثاق سلامت است که سازمان جهانی شفافیت آن را مطرح کرده و هدف آن محفوظ نگه داشتن تعاملات همگانی از فساد است. در اصل میثاق سلامت، یک سوگند نامه لازم الاجرا بین سازمانهای دولتی (به عنوان ارائه دهندگان خدمات) و موسسات و افراد (به عنوان مراجعه کنندگان به دولت) است، به طوری که آنها رشوه ندهند و دولت و اجزای آن رشوه نگیرند.

در نهایت در زمینه مبارزه با فساد اداری صاحب‌نظران سازمانی معتقد به رویکردهایی هستند که آن بیشتر بر پیشگیری از بروز چنین پدیده­ای باشد، تا اینکه بخواهد از طریق اعمال مجازات بر کارکنان خاطی با چنین پدیده گسترده­ای مبارزه کند. رویکرد اساسی که این تحقیق بر آن تاکید دارد این است که به جای اتکا بر رویه­هایی که مبتنی بر تنبیه بعد از ارتکاب فساد است، ایجاد و راه­اندازی یک سیستم پیشگیری از فساد که هسته مرکزی آن فرهنگ سازمانی می­باشد، امری ضروری است.

۱-۳ اهداف پژوهش

۱-۳-۱ اهداف اصلی پژوهش:

مطالعه و بررسی قدرت پیشگیری کننده عوامل فرهنگ سازمانی مدل هافستد از فساد اداری.

۱-۳-۲ اهداف جزئی پژوهش:

ارائه و تعیین راه‌کارها به مدیران در سازمان، جهت شناخت مقوله فساد اداری و تلاش در جهت اشاعه فرهنگ سازمانی متناسب در بین کارکنان سازمان به منظور پیشگیری از فساد اداری.

۱-۴  اهمیّت پژوهش

فساد در نظام اداری، کم و بیش گریبان‌گیر همه‌ی کشورهاست و آسیب‌های ناشی از فساد با توجه به شکل‌های مختلف آن بی‌شمار است. اهمیت مهار و کنترل فساد زمانی مشخص می‌شود که پیامدهای ناشی از فساد را بررسی کرده باشیم و آمار مشخصی از آثار آن داشته باشیم. برای پی بردن به اهمیت پژوهش درباره بررسی عوامل فرهنگ سازمانی در پیشگیری از فساد اداری به برخی از پیامدهای فساد که آسیب جدی به دولت و سازمان  وارد ساخته، اشاره می‌کنیم .

فساد از طریق خدشه وارد کردن بر سیاست‌های دولت، باعث اتلاف انرژی می‌شود.

فساد مانع رشد رقابت و موجب خنثی شدن تلاش‌ها در جهت کاهش فقر و تبعیض اجتماعی می‌گردد.

فساد، با تضعیف انگیزه‌ها، موجب زیان‌های اجتماعی، با تضعیف نهادهای موجود، باعث زیان‌های سیاسی، با توزیع ناعادلانه منابع، موجب زیان‌های اقتصادی می‌شود.

فساد، به افزایش هزینه معاملات و کاهش امکان پیش بینی اقتصادی منجر می‌شود و مانع توسعه‌ی پایدار است، زیرا روند تصمیم‌گیری را مختل می‌سازد.

اقدامات فسادانگیز در نظام اقتصادی کشور در بعضی موارد توسط افرادی که به ظاهر متشرع و دین‌دار هستند انجام می‌گیرد و اعمال این افراد، مستقیماً به سوء استفاده از قدرت دینی ربط داده می‌شود. در نتیجه این وضعیت به اعتبار نظام دینی لطمه وارد می‌کند (دفتر ارزیابی عملکرد مدیریت،۱۳۸۰، ۱۳).

۱-۵  ضرورت تحقیق

مطالعه‌ی تاریخ تمدن‌های باستان، مانند ایران، یونان، روم، چین، مصر و هند، بیان‌گر این واقعیت است که فساد در جوامع بشری قدمتی به اندازه تمدن داشته و اکنون نیز یکی از مسائل مبتلا به کشورهای جهان می‌باشد. فساد، نابسامانی‌های بسیاری برای جوامع بشری به دنبال داشته و جنگ‌های پی‌درپی، خشونت‌ها و قیام علیه تمدن‌های حاکم، از بین رفتن سازمان‌ها و در هم ریختن جوامع، اغلب ناشی از فساد بوده است (همدمی‌خطبه‌سرا، ۱۳۸۴). نکته مهم و هشدار‌ دهنده‌ای که از تاریخ ملل استخراج می‌شود و در تحلیل وقایع تاریخی به کرات به آن تصریح شده، این است که «فساد هیأت حاکم»، از علل عمده سقوط حکومت‌ها و انحطاط، زوال تمدن‌ها، شیوع و گسترش فساد اداری - مالی بوده است. به طوری که بین «سقوط حکومت‌ها و تمدن‌ها» و «فساد اداری - مالی» رابطه مستقیمی ‌وجود داشته است (سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور، ۱۳۸۰). مطالب متعددی در این زمینه از قبل از میلاد تاکنون به رشته تحریر درآمده است (دشتی، ۱۳۷۹). برای نمونه در حدود ۲۰۰۰ سال قبل در پادشاهی هند، کائوتی‌لیا[۹]، نخست‌وزیر وقت، کتابی با عنوان آرتاشاسترا[۱۰]  نوشت که در آن از فساد اداری - مالی در دستگاه دولتی بحث کرد و علت اصلی پیدایش فساد اداری - مالی در میان کارکنان دولتی را تمرکز همه امکانات و منابع در درون حکومت ذکر کرد. وی دولت را به کوزه عسل بزرگی تشبیه کرده است که همه تمایل دارند به نحوی از آن انتفاع ببرند. در این کتاب چهل راه اختلاس نیز برشمرده شده است (باردان، ۱۹۹۷، ۸۱).

فساد با ضعف و انحطاط فرهنگی آشکار می‌شود. سوءاستفاده از اداره و امکانات دولتی برای رسیدن به نتایج غیر اداری موجب بروز مشکلات اقتصادی، فقر، تخریب مشروعیت حکومت و حاکمیت قانون،کاهش احترام به قانون اساسی، افزایش عدم رقابت و ازبین رفتن شفافیت و حساب پس‌دهی[۱۱] می‌شود. فساد توسعه را خنثی، حکومت‌داری[۱۲] مطلوب و دموکراسی را زایل و فرصت‌های تلاش مفید افراد، مؤسسات و سازمان‌ها را کاهش می‌دهد(معدنچیان،۱۳۸۲،۹۴).

۱-۶ فرضیات تحقیق

۱-۶-۱ فرضیه اهم:

بین عوامل فرهنگ سازمانی مدل هافستد و فساد اداری ارتباط معناداری وجود دارد.

۱-۶-۲ فرضیه‌های اخص:

فرضیه اول: بین فاصله قدرت و فساد اداری در سازمان‌های دولتی ارتباط معناداری وجود دارد.
فرضیه دوم: بین فردگرایی و فساد اداری در سازمان‌های دولتی ارتباط معناداری وجود دارد.

فرضیه سوم: بین ابهام گریزی و فساد اداری در سازمان‌های دولتی ارتباط معناداری وجود دارد.

۱-۷ روش تحقیق

تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر شیوه گردآوری اطلاعات تحقیق، کمی و پرسشنامه‌ای می­باشد. در تحقیق حاضر از تحلیل رگرسیون استفاده می‌کنیم. در تحلیل رگرسیون هدف پیش‌بینی تغییرات یک یا چند متغییر وابسته (ملاک) با توجه به تغییرات متغیرهای مستقل(پیش‌بینی) است و عمدتاً به منظور کشف روابط عملی بین متغیرها به کار می‌رود.

۱-۸ ابزار گردآوری اطلاعات

اطلاعات را می­توان به روش­های گوناگون، در مکان­های مختلف و از انواع منابع گردآوری کرد. با توجه به این که در طرح­های تحقیقاتی مختلف هدف پژوهش‌گر متفاوت می­باشد، لذا پژوهش‌گر از ابزارهای مختلفی برای جمع­آوری اطلاعات استفاده می­نماید. روش­های گردآوری اطلاعات مشتمل بر روش­های کتابخانه­ای، انواع مصاحبه (حضوری، تلفنی، رایانه­ای)، پرسشنامه (حضوری، پستی یا الکترونیکی)، مشاهده افراد یا رویدادها با ضبط (یا بدون ضبط) صوتی یا تصویری می­باشد. در این تحقیق از روش­های ذیل جهت گردآوری اطلاعات استفاده می‌شود .

پرسشنامه: یکی از متداول‌ترین ابزارهای جمع­آوری اطلاعات در تحقیقات پیمایشی است. در تحقیق حاضر برای آزمون فرضیات تحقیق از پرسشنامه استفاده می‌شود. .

بررسی اسناد و مدارک: در این مرحله محقق به بررسی کتب، مجلات، مقالات موجود در پایگاه­های اطلاعاتی و پایان نامه­ها، طرح­های پژوهشی و سایر مستندات موجود در کتابخانه­ های تخصصی پرداخته و با توجه به کمیابی منابع کتابخانه­ای در مورد موضوع تحقیق، مهم‌ترین منبع مورد استفاده محقق پایگاه­های اطلاعاتی اینترنتی و مجلات الکترونیکی بوده است که این مسئله بر اهمیت تحقیق و به روز بودن اطلاعات می­افزاید.

۱-۹ جامعه و نمونه آماری

جامعه آماری مورد نظر برای جمع‌ آوری داده‌ها، مدیران، کارشناسان و کارکنان سازمان جهادکشاورزی استان غربی که ۴۴۸ نفر می باشد. و برای حجم نمونه از روش تصادفی که ۲۰۸ نفر بوده، استفاده می‌کنیم.

۱-۱۰ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات

تجزیه و تحلیل داده­ ها برای بررسی صحت و سقم فرضیات، در هر نوع تحقیقی از اهمیت خاصی برخوردار است. امروزه در بیشتر تحقیقاتی که متکی بر  داده ­های جمع­آوری شده از موضوع تحقیق می­باشد؛ تجزیه و تحلیل داده­ ها از اصلی­ترین و مهم‌ترین بخش­های تحقیق محسوب می­ شود. داده ­های خام با بهره گرفتن از نرم‌افزارهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می­گیرند و پس از پردازش به صورت اطلاعات در اختیار استفاده‌ کنندگان قرار می­گیرند. در این تحقیق به منظور تجزیه و تحلیل داده ­های جمع­آوری شده، از آمار توصیفی که مشخصات جمعیت­شناختی نمونه را مورد بررسی قرار می­دهد و همچنین آمار تحلیلی شامل رگرسیون برای آزمون فرضیات استفاده می­ شود.

۱-۱۱ ساختار تحقیق

این پایان‌نامه در پنج فصل تنظیم شده است. فصل اول شامل مقدمه و کلیات پژوهش می‌باشد. فصل دوم به مرور ادبیات موضوع می‌پردازد. فصل سوم روش‌شناسی پژوهش را بیان می‌کند. در فصل چهارم نتیجه تجزیه و تحلیل داده‌ها آورده می‌شود. فصل پنجم نتیجه‌گیری پایان نامه را در بر خواهد گرفت.

۱-۱۲ تفاوت این تحقیق با دیگر تحقیقات:

با توجه به نقش کلیدی فعالیت کشاورزی در توسعه پایدار[۱۳] کشور، جهت شکوفایی، رشد و توسعه زیرساخت‌ها، استقلال اقتصادی، خنثی کردن تحریم‌ها و  نهایتاً توجه به  امرار معاش ساکنان  استان  که اساساً مبتنی بر کشاورزی است، ما در این تحقیق سعی به انتخاب سازمان جهادکشاورزی به عنوان یکی از سازمان‌های مهم و تاثیرگذار در استان آذربایجان‌غربی کرده‌ایم.

 

 

 

 

 

 

 

 

۱-۱۳ مدل مفهومی

متغییر مستقل

متغییر وابسته

شکل (۱- ۱ ): مدل مفهومی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۱-۱۴ مدل عملیاتی         

شکل(۱-۲): مدل عملیاتی

             ابعاد                                          شاخص

                                     

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۱-۱۵ تعریف مدل مفهومی  و مدل عملیاتی

۱-۱۵-۱ فرهنگ سازمانی:

عبارت است از ارزش‌ها و عقاید مشترک بین اعضای سازمان (ادگار شاین[۱۵]((کوئین[۱۶] و دیگران، ۲۰۰۸ ).

۱-۱۵-۱-۱ فاصله قدرت:

 از نظر ‌هافستد ‌‌فاصله قدرت ‌نشان می‌دهد که مردم یک جامعه تا چه حد حاضرند وجود نابرابری در توزیع قدرت (توزیع قدرت نابرابر) در مؤسسات و سازمان‌ها ‌‌‌را تحمل کنند (شنایدر و بارسو[۱۸]، ۱۳۸۲، ۵۵) .

۱-۱۵-۱-۱-۱آزادی و استقلال فردی:

درجه مسئولیت‌پذیری، آزادی عمل و استقلال کاری که اعضا از آن برخوردارند (ایران‌زاده، ۱۳۹۰،۲۵۱).

۱-۱۵-۱-۱-۲ میزان، حدود و ثغور ارتباط با همکاران:

میزان رعایت ارتباط منطقی با همکاران و پرهیز از ارتباطات بیش از اندازه و خارج از عرف.

۱-۱۵-۱-۱-۳ تفویض اختیار:

میزانی که مدیر باید برای رضایت مشتریان و ارباب رجوع اختیارات خود را تا پایین‌ترین رده سازمانی واگذار نماید و وظایف مهم و مشکل را به زیردستان تفویض کند (رابینز، ۱۳۹۰ ،۵۰۱۴).

۱-۱۵-۱-۱-۴تصمیم‌گیری شخصی:

شامل میزان قدرت در تصمیم‌گیری در مسائل ویژه و کلیدی است.

۱-۱۵-۱-۱-۵ میزان مدیریت مشارکتی:

شاخصی که برای گرفتن تصمیمات، ضمن رعایت سلسله مراتب و جایگاه، استفاده از مشاورین را ضروری می‌داند.

 

۱-۱۵-۱-۲ فرد گرایی

در جوامع فرد گرا‌ منافع فردی‌، مهم‌ترین و قوی‌ترین انگیزه است (شنایدر و بارسو، ۱۳۸۲، ۶۱).

۱-۱۵-۱-۲-۱ اهمیت به فرد:

به میزان اهمیّتی که در سازمان به فرد داده می‌‌شود تا گروه.

۱-۱۵-۱-۲-۲ میزان تعهد واحساس فرد به گروه:

میزان تشویق به تعهد و احساس تکلیف نسبت به گروه در سازمان است.

۱-۱۵-۱-۲-۳ میزان موردقبول واقع شدن فرد در گروه:

مورد قبول گروه واقع شدن در مقایسه کارکردن برای خود، از اهمیت بیشتری برخوردار باشد.

۱-۱۵-۱-۲-۴ پاداش‌های فردی:

پاداش فردی به اندازه سعادت و موفقیت گروه، اهمیت نداشته باشد.

۱-۱۵-۱-۲- ۵ صمیمیت و کارگروهی:

کارکنان در سازمان در گروه‌های مختلف با صمیمیت به کار مشغول باشند.

۱-۱۵-۱-۳پرهیز از نا شناخته‌ها (ابهام ‌گریزی)

از دید هافستد ابهام‌گریزی، به ‌میزان نگرانی اعضای یک فرهنگ یا جامعه از وضعیت و موقعیت ناشناخته و نا‌مطمئن که در آن احساس نگرانی و تهدید می‌کنند و سعی در اجتناب از آن دارند اطلاق می‌شود (همان منبع، ۱۳۱).

۱-۱۵-۱-۳-۱ پیروی از قوانین و دستورات:

از اولویت‌های فعالیت در سازمان رعایت قوانین و دستورات باشد.

۱-۱۵-۱-۳-۲ اطلاع از انتظارات سازمان:

اطلا ع دادن از انتظارات سازمان به کارکنان باعث دلگرمی و اشتیاق آن‌ ها به انجام کارها است.

 

۱-۱۵-۱-۳-۳ میزان انعطاف‌پذیری و رویه‌های عملیاتی استاندارد:

ضمن تائید انعطاف‌پذیری در امور، رویه‌های عملیاتی استاندارد را نیز مفید و موثر بدانیم.

۱-۱۵-۱-۳-۴ پیروی از اصول و قواعد کیفی مشخص:

پیروی از اصول و قواعد کیفی مشخص، باعث چرخش صحیح کارها و دقت بالا می‌گردد.

۱-۱۵-۱-۳-۵ دستورالعمل‌های شفاف و روشن:

داشتن دستورالعمل‌های شفاف و مفید می‌تواند کارها را عملیاتی‌تر کند.

۱-۱۵-۲ فساد اداری

از فساد تعاریف مختلفی ارائه شده است، در گسترده‌ترین تعریف، فساد‌ سوء‌استفاده از امکانات و منابع عمومی در راستای منافع شخصی تعبیر شده است. سازمان شفافیت بین‌الملل به اختصار فساد را «سوءاستفاده از قدرت اعطا شده برای انتفاع شخصی» تعریف کرده است (الوانی و دیگران، ۱۳۸۹، ۳).

۱Corruption

[۲] gonarmirdal

۳Klitaarad

[۴] ASOSI

[۵] Sentoria

[۶] Samoel hantigton

[۷]Transparency International

[۸] Stanly Deveis

[۹] Kautilya

[۱۰] Arthashastra

۱Transparency and Accountability

[۱۲]Good Governance

[۱۳] Sustainable development

[۱۴]Organizational Culture

[۱۵] Edgar Shein

[۱۶] Koen

[۱۷] Power Distance

[۱۸] Schneider and Barso