فهرست مطالب

 

عنوان                                                                                                                           صفحه

 

فهرست نمودارها ‌أ

فهرست جداول. ‌أ

چکیده ‌أ

..

1-2- بیان مساله. 1

1-3-اهداف تحقیق.. 1

1-4- سوالات تحقیق.. 1

1-5- فرضیه های تحقیق.. 1

1-6- حدود تحقیق.. 1

1-7- روش انجام تحقیق.. 1

1-8- ساختار تحقیق.. 1

..

2-1- مقدمه. 1

2-2- مطالعات انجام گرفته در داخل کشور 1

2-3- مطالعات انجام گرفته در خارج از کشور 1

..

3-1- مقدمه. 1

3-2- مبانی نظری.. 1

3-2-1- سابقه و مفهوم بهره وری.. 1

3-2-2-بهره وری نیرویکار 1

3-2-3-الگوهای اندازه گیری بهره وری نیروی کار 1

3-2-4- عوامل موثر بر بهره وری نیروی کار 1

3-2-6-علوم مرتبط.. 1

3-2-6-1-علم ارگونومی.. 1

3-2-6-1-1- تاثیر ابعاد ارگونومی بر فعالیت و افزایش بهره وری.. 1

3-2-6-2-علم بیوریتمولوژی.. 1

3-2-6-2-2- سیکلهای حیات.. 1

3-2-7-تعریف آسایش حرارتی.. 1

3-2-7-1-متغییرهای تاثیر گذار بر آسایش حرارتی.. 1

3-2-7-2-تعادل حرارتی بین بدن انسان و محیط پیرامون. 1

3-2-7-3- انسان و تنشهای حرارتی.. 1

3-2-7-4- اختلات ناشی از تنش های حرارتی.. 1

3-2-7-5- منطقه آسایش… 1

3-2-7-5-1-تاثیر عوامل اقلیمی بر منطقه آسایش… 1

3-3-روش های تعیین محدوده آسایش… 1

3-3-1- تخمین محدوده آسایش با بهره گرفتن از شاخص(PMV) 1

3-3-2-تغییرات بهره وری نیروی کار در بخش ساخت و ساز با بهره گرفتن از شاخصPMV و تصریح مدل   ..1

3-3- 2-1-نظریه برانگیختگی.. 1

3-4- ابزارهای گردآوری.. 1

3-5- روش تحقیق.. 1

4-2- داده های آماری.. 1

4-2-1- متغیرها 1

..

 

5-1- خلاصه و نتیجه گیری.. 1

5-2 پیشنهادات.. 1

منابع و مواخذ. 1

منابع فارسی.. 1

منابع خارجی.. 1

پیوستها 1

پیوست الف.. 1

پیوست ب.. 1

پیوست ج. 1

فهرست نمودارها

 

 

 

عنوان	صفحه
نمودار(1-1)  مدلهای اندازه گیری بهره وری	4

فهرست جداول

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

عنوان	صفحه
جدول (2-1) خلاصه مطالعات انجام شده در داخل کشور	16
جدول (2-2) خلاصه مطالعات انجام شده در خارج کشور	18
جدول (4-1) مقادیر ضریب نارسانایی لباس نسبت به نوع پوشش	48
جدول (4-2) مقادیر پیشنهادی شدت متابولیسم بدن انسان در حالات گوناگون	49
جدول(4-3)  مقادیر ضریب تعادل	49
جدول(4-4) تغییرات مقادیر PMV  وبهره وری نیروی کار در شرایط دمایی گرم (دما ثابت و فشار بخار متغییر)	50
جدول (4-5) مقادیر PMV  وبهره وری نیروی کار در محدوده آسایش	51
جدول (4-6) تغییرات مقادیر PMV  وبهره وری نیروی کار در شرایط دمایی گرم (دما متغییر و فشار بخار ثابت)	51
جدول (4-7)  تغییرات مقادیر PMV  وبهره وری نیروی کار در شرایط دمایی گرم (دما متغییر و فشار بخار متغییر)	52
جدول (4-8) تغییرات مقادیر PMV  وبهره وری نیروی کار در شرایط دمایی سرد (دما ثابت و فشار بخار متغییر)	52
جدول (4-9) تغییرات مقادیر PMV  وبهره وری نیروی کار در شرایط دمایی گرم (دما متغییر و فشار بخارثابت)	53
جدول (4-10) استفاده از پوشش های مختلف در شرایط دمایی سرد	53
جدول (4-11) استفاده از پوشش های مختلف در شرایط دمایی گرم	54
جدول (4-12) نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون(رابطه بین متغییرها)	54
جدول (4-13) نتایج آزمون t(رابطه بین مقادیر بهره وری درمناطق مختلف)	55
جدول (4-14) شاخص بهره وری نیروی کار(100-1376)	56
جدول (4-16) میانگین بهره وری نیروی کار درمناطقمختلف با بهره گرفتن از شاخص PMV	56
جدول (4-17) مقادیر PMVوبهره وری نیروی کار در محدوده آسایش	56

 

 

 

چکیده

روشها و مدل­های مختلفی جهت اندازه گیری بهره وری توسط تحلیلگران بر حسب دیدگاهی که نسبت به بهره وری دارند، ارائه شده است­. مطالعه حاضر با هدف پیش بینی تغییرات بهره­وری نیروی­کار در بخش ساخت وساز با بهره گرفتن از شاخص متوسط آراء پیش ­بینی شده (PMV)، بهره­وری نیروی کار در بخش ساخت و ساز ایران در سال 86 و با بهره گرفتن از اطلاعات مربوط به 313 ایستگاه سینوپتیک درسه زیر بخش فعالیت های سبک، متوسط و سنگین محاسبه شده است .نتایج این مطالعه که از طریق نرم افزار MATLAB(R2009a) انجام گرفته حاکی از آن است که علاوه بر فشار بخار اشباع شده و درجه حرارت هوا ،مقدار PMV و به تبعیت آن بهره­وری نیروی­کار نیز تابعی از میزان فعالیت در حال انجام و نوع پوشش کارگر می­باشد . همچنین نتایج  نشان می­دهدکه افزایش دما منجر به کاهش بیشتر بهره­وری نیروی­کار در این بخش گردیده که می­توان ادعا نمود تاثیرگذارترین متغییر حرارتی بر روی بهره­وری نیروی­کار در بخش ساخت وساز دمای محیط می­باشد.در قسمت­ آخر با تقسیم بندی مناطق مختلف ایران به دو ناحیه سرد و گرم این نتیجه به دست آمده که در مناطقی که از لحاظ اقلیمی دارای آب و هوای گرم می­باشند، هردو متغییر فشار بخار اشباع شده و درجه حرارت هوا منجر به دور شدن میزان بهره وری از محدوده مطلوب شده است.در حالی که در مناطق دارای آب و هوای سرد­ کاهش درجه حرارت هوا در جابه جایی میزان بهره­وری نیروی­کار­ از محدوده مطلوب تا حدودی موثر ولی فشار بخار اشباع شده منجر به بهبود مقادیر بهره­وری نیروی­کار در  بخش ساخت و ساز گردیده است.

 

کلید واژه ها: ساخت و ساز،آسایش حرارتی، شاخصPMV، بهره­وری نیروی کار، مدل­های ریاضی

– مقدمه

تلاش برای بهبود و استفاده موثر از منابع گوناگون چون نیروی­کار، سرمایه، مواد، انرژی و اطلاعات ،هدف تمامی مدیران سازمان های اقتصادی و واحدهای تولیدی صنعتی و موسسات خدماتی می باشد. روش های اجرایی کارآمد­، تجهیزات و ابزار­کار سالم­، فضای­کار متعادل و از همه مهمتر نیروی­انسانی واجد صلاحیت و شایسته از ضروریاتی می باشند که برای نیل به بهره­وری مطلوب باید مورد توجه مدیران قرار گیرد. روح فرهنگ بهبود بهره­وری باید در کالبد سازمان دمیده شود که در آن میان نیروی انسانی هسته مرکزی را تشکیل می­دهد. یکی از مهمترین اهداف در هر سازمان ارتقاء بهره­وری آن است و با توجه به اینکه انسان در ایجاد بهره­وری نقشی محوری دارد در خواستهای او در سازمان اثری کلیدی به جا می­گذارد. (استادزاده، 1387­،ص6)

امروزه با پیچیده­تر شدن ساختار و عملکرد سازمانها­، سازماندهی محیط­کار و ایجاد محیطی آرام و بهره­ور در سازمانها به طوری که منجر به فعال شدن بیشتر نیروی­انسانی­، شادابی آنها، کاهش خطرات احتمالی­، افزایش کیفت در کار­،کاهش افسردگی­ها­، رشد خدمات و در نهایت دستیابی به بهره­وری مورد نظر شود، از دغدغه­های مدیران اجرایی و سرپرستان سازمان­ها است. نتایج حاصل از تحقیقات مربوط به نیروی انسانی­، نشان می­دهد که توسعه نیروهای انسانی بهره­ور به طور مستقیم در دستیابی به بسیاری از اهداف سازمانها نقش به سزایی دارد. (طاهری،1376،ص12).

در­سال های اخیر مطالعات گسترده­ای در زمینه ارزیابی وضعیت زیست –اقلیمی به انجام رسیده است که عمدتاً رابطه این موضوع را با عوامل دیگر از جمله شرایط کاری و افزایش صدمات ناشی از کار، اتلاف انرژی­، شرایط اقلیمی، سابقه دمایی (به عنوان مثال مدت زمان در معرض حرارت روزانه قرار گرفتن و غیره )، میزان رطوبت، کاهش تمرکز در فعالیت های آموزشی­، و غیره بیان می­ کند.(صادقی روش،1389،ص10)

بر­خلاف بسیاری از صنایع تولیدی­، معمولاًساخت و ساز در محیط باز صورت می­­گیرد­، در نتیجه محیط فیزیکی از جمله محیط حرارتی بر روی آن تاثیرگذار می­باشد­،­محیط حرارتی که شامل چهار متغییر اصلی درجه حرارت­، رطوبت نسبی،­سرعت باد و همچنین میانگین دمای­تابشی می­باشد. بر بهره­وری نیروی­کار تاثیر می­گذارد و باعث تغییر بهره­وری آن می­ شود.(توماس و همکاران1999).

برخی از شرایط جوی به نظر می­رسد که اثر منفی بر بهره­وری نیروی­کار داشته باشد­.کاهش بهره­وری نیروی کار به علت ناراحتی­های ناشی از انواع مختلف محیط­های حرارتی قابل توجه است. به عنوان مثال­، اشعه نورخورشید باعث می­ شود که کارگران احساس خستگی کنند و به دنبال پناهگاه برای استراحت بروند.کارکردن در آب و هوای بسیار بد دارای اثرات فیزیولوژی و روانی برروی کارگران می­باشد که باعث کاهش بهره­وری آنها می گردد­، تحریک­پذیری آنها را افزایش و منجر به کم شدن اشتیاق آنها برای کارکردن می­ شود (شریف محمد، کرب سری ناوین­، 2005)، یک محیط خوب­، می ­تواند بر رشد ارزش­های پرسنل و افزایش توان و بهره­وری آنان اثر­گذار باشد­، به همین دلیل­علم­ مدیریت انسانی یا ارگونومی برای رهبران و مدیران سازمان از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد.(هلاندر،1375).

ارگونومی یا همان مهندسی فاکتور­های انسانی[1]­علمی ترکیبی است که سعی دارد ابزارها، دستگاه ها­، محیط کار و مشاغل را با توجه به توانایی­های جسمی- فکری و محدودیت­ها و علائق انسان­ها طراحی می­نماید. این علم با هدف افزیش بهره­وری­، با عنایت بر سلامتی­، ایمنی و رفاه انسان در محیط، شکل گرفته است. همچنین این علم در تلاش است به جای هماهنگ نمودن انسان با محیط­، محیط را با انسان هماهنگ سازد. در این راستا سازمان بین ­المللی کار(ILO)[2] واژه ارگونومی را به معنای متناسب کردن کار و شغل برای انسان تعریف کرده است (فروزانفر،1378،ص24).

باید اشاره کرد که در نظر گرفتن اصول ارگونومی در کار، نه تنها باعث حفظ سلامت نیروی انسانی و کارآمدی آن در جوامع بشری می­ شود بلکه مانع تحمیل بسیاری از هزینه­ های مالی بر اقتصاد کشورها و کاهش بهره­وری خواهد شد. هدف اصلی این تحقیق پیش ­بینی تغییرات بهره­وری نیروی کار در بخش ساخت و ساز ایران (سال 86) با بهره گرفتن از شاخص میانگین آراء پیش بینی شده(PMV)[3] می­باشد.

 

1-2- بیان مساله

اندازه ­گیری بهره­­وری بیشتر از آنکه متأثر از سطوح مختلف بهره­وری باشد از نوع نگرش به بهره­وری متأثر شده است و بطور عمده به چهار دسته یعنی روش اقتصاد­دانان، مهندسین، حسابداران و مدیران تقسیم می­شوند. بدلیل اینکه در سطح بخشهای و فعالیتهای اقتصادی و ملی دیدگاه اقتصاد­دانان معمول می­باشد در اکثر تحقیقات از روش اقتصاددانان استفاده می­ شود این روش نه تنها سطح تغییرات بهره­وری را در طول زمان محاسبه می­ کند بلکه سعی می­ کند که اثرات تمام عوامل شناخته شده را برروی بهره­وری نمایان می­ کند. اقتصاددانان برای محاسبه بهره­وری از روش های نظیر روش روش شاخص[4]، روش تابع تولید[5] و روش داده – ستانده[6] را استفاده می­ کنند.